- Та яагаад франчайз бизнес тэр дундаа RE/MAX-ыг хийж эхэлсэн бэ?
RE/MAX-ын талаар анх 2016 онд мэдээлэл авч байлаа. Ингээд судалсаар 2016 оны арванхоёрдугаар сард RE/MAX брэндтэй гэрээ байгуулж ажиллахаар шийдээд 2017 оны 5 сард өөрийн оффисоо нээсэн. Хэдийгээр би үл хөдлөх эд хөрөнгийн салбарт туршлагатай байсан хэдий ч RE/MAX-ын системийг анх ойлгоход надад хүнд байсан. Франчайзыг анх худалдаж авч байхад яаж менежмент нь явдаг юм бол гэдэг ойлголтыг авахын тулд нэлээд хэдэн сарыг зарцуулсан. Уламжлалт бизнесийн загвараас их өөр. Надад бол огт байхгүй ойлголтыг судалж суралцаж ойлгосон явдал байлаа. Сүүлийн жилүүдэд нийгмийн орчин цагийн шаардлагаар мэргэжлийн зуучийн үйлчилгээ ихээр бий болж байна. Зууч гэдэг бол тодорхой хэмжээний мэргэшил, мэдлэг дээр үндэслэсэн салбар байдаг учраас барилгын салбар болон хүмүүс хоорондын худалдааны харилцааг хөгжүүлж, хууль эрх зүйн хүрээнд эрх ашгийн тэнцвэртэй байдал, түүний стандартыг хангаж зохицуулдаг.
Худалдаа үйлчилгээний салбар дах мэргэшсэн зуучийн ажил үйлчилгээ гэдэг бол тодорхой хэмжээнд мэргэшин бэлтгэгдэж гарах ёстой процесс юм. Хэн дуртай нь аль дураараа хийгээд явсан тохиолдолд ямар түвшинд очих вэ гэхээр бидний мэддэг ченжийн төвшинд очиж байна гэсэн үг. Ченж гэдэг ойлголтыг манайхан мэргэшсэн зуучтай хольж ойлгодог завсрын үе байсан. Гэхдээ одоо бол нөхцөл байдал өөрчлөгдөж дүрэм журмын дагуу олон улсын стандарт барьж шаардлага хангаж ажилладаг RE/MAX брэндийн франчайз орж ирснээр энэ салбарт олон өөрчлөлтийг авчирсан.
Зуучлалын агентууд танд хэрэгтэй үйлчилгээгээ үзүүлсний дараа танаас зуучлалын хөлс шимтгэлээ авдаг. Танаас урьдчилж мөнгө авчхаад мөн хэдийгээр сар бүр тогтмол цалин авдаг ч ажил сайн хийдэггүй хүмүүс зөндөө байдаг. Харин танд үйлчилгээгээ бүрэн үзүүлчхээд хөлс мөнгөө авдаг энэ систем бол хэрэглэгч, үйлчлүүлэгчдэдээ ч хэрэгтэй үйлчилгээгээ үзүүлж байгаа хүндээ ч хэрэгтэй харилцан өгөөжөө өгдөг систем гэж хэлж болно.
- RE/MAX-ын франчайз бизнест хэр үр өгөөжтэй вэ?
RE/MAX брэндийн франчайз бизнес бол олон улсад зөвшөөрөгдсөн нөү хау буюу мэдлэг буюу улс орон үл харгалзан баталгаатай ажиллах бизнесийн модуль эрхийг худалдаж авч байгаа асуудал юм. Бизнесийг амжилттай ажиллуулах орчин нөхцөлийг бүрдүүлдэг тул үр өгөөж өндөртэйд тооцогддог. Таныг алдаа гаргаж бизнесээ эрсдэлд оруулахаас хамгаалдаг. Энэ төлөв нь Монголд ч ялгаагүй. Гагцхүү уг бизнесийг нийгэмд нутагшуулах асуудал бидэнд тулгардаг. Үүнд соёлын ялгаа, нийгмийн хөгжлийн түвшнийг давж туулах асуудал яригдана. Гэхдээ бэрхшээлгүй бэлэн зүйл гэж бизнест байдаггүй шүү дээ. Ремакс энэ дагуу хөгжөөд явж байгаа олон улсын франчайз систем. Энэ бизнес модулийг ашиглаж маш олон залуус, компаниуд амжилтад хүрсэн. Тийм ч учраас залуучууд энэ бизнесийн франчайзыг эзэмших их сонирхолтой байдаг. Цаашдын хөгжлөө тодорхойлоход нөлөөлөх гол хүчин зүйл бол хууль эрхзүйт орчинд хөгжсөн нийгэм юм.
-RE/MAX БРЭНД МОНГОЛД ОРЖ ИРСНЭЭР ДЭЛХИЙН ХӨГЖЛӨӨС НЭГ ГАРААРАА АТГАСАНТАЙ АДИЛ-
- Монгол Улсад үл хөдлөх эд хөрөнгө, зуучлалын салбар хэр хөгжиж байна вэ?
Зуучлалын салбар асар хурдтай хөгжиж байна. АНУ-д 1872 онд анх үл хөдлөхийн хууль үүсээд салбар нь жам ёсоороо хөгжсөн байдаг. Гэтэл жил бүр хэдэн их наяд төгрөгийн мөнгөн эргэлтийг бий болгодог салбар нь өнөөдрийг хүртэл зохицуулах хуульгүй явж ирсэн нь хөгжлөөс нь хойш чангаах нэг том асуудал болж байна. Дэлхийн олон оронд хөгжсөн туршлагатай олон улсын брэндүүд, нөү хау, технологи орж ирснээр биднийг дэлхийн хөгжлөөс хоцрохгүй хөл нийлүүлэн алхах боломжийг олгосон гэж боддог. Гагцхүү ганц дутагдаад байгаа зүйл бол хууль эрх зүйн орчин. Хууль эрх зүйн орчин нь үүсэн бий болоогүй байгаа цагт нийгмийн хөгжил дагаад хоцрогдоод байна.
Бид агентуудаараа дамжуулаад олон улсын агентуудтай холбогдож, RE/MAX брэндийн аппликэйшн, технологио ашиглан хайлтаа хийгээд харьцаад явж болдог. Гэхдээ Монгол Улсын үл хөдлөх хөрөнгийн дата олон улсын стандартын дагуу үүсэж бий болоогүй байгаа учраас Монголд оршин буй үл хөдлөх эд хөрөнгүүд дэлхийн стандартад нийцсэн үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн стандарт хангаж бүртгэлжиж чадахгүй байна. Энэ асуудлаар 2019 онд миний хувьд Барилга Хот Байгуулалтын Яамны төлөөлөлтэй уулзаж ярилцаж байхад дор хаяж 27 төрийн байгууллагын дата мэдээллийг нэгтгэж байж үл хөдлөх эд хөрөнгийн дата бүртгэл мэдээлэл үүсэх боломжтой талаар дурдаж байж билээ. Үүнээс хойш 2 жил өнгөрлөө. Монгол Улс саарал жагсаалтад ороод эргэж гарах хугацаанд FATF-с Монголын үл хөдлөх эд хөрөнгийн салбарын хяналтыг СЗХороогоор дамжуулан бий болгож үр дүнгийн үзүүлэлтээр саарал жагсаалтаас гаргах зөвшөөрөл өгсөн төдийгүй олон улсаас зээл авах эрх эргэж нээгдсэн билээ. Энэ арга хэмжээ нь Монгол Улсын эдийн засгийн суурь болсон үл хөдлөх эд хөрөнгийн салбар хараа хяналтгүй, хууль зохицуулалтгүй явж байгаа байдлыг тодорхойлсон үйл явдал болсон доо.
- Үл хөдлөх эд хөрөнгө зуучлалын салбар хөгжих нь улс оронд ямар хэрэгтэй вэ?
Маш их хэрэгтэй. Яагаад гэвэл Монгол Улс дэлхийн үл хөдлөх эд хөрөнгийн салбартай мэдээллээ олон улсын стандартын дагуу солилцож чадаагүй түүнээс гадуур ангид оршиж байгаа энэ цаг үед Монгол Улсын эдийн засгийн суурь болсон үл хөдлөх эд хөрөнгийн салбарын талаар дэлхий нийт сайн мэдэхгүй л байна.
Мэдээлэл байхгүй учраас Монгол улсад маш болгоомжтой хандаж, гаднын хөрөнгө оруулалтын мөнгө орж ирэхгүй байна. Олон улсын жишгээр эдийн засгаа цэвэр тунгалаг явуулж дэлхийн олон оронд эргэлдэж буй тэр их мөнгө хөрөнгийг бид өөрийнхөө зах зээлд татах боломж нь бүрдэхгүй байхад олон зүйл нөлөөлж байгаа ч түүний хоёр нь үнэн зөв дата мэдээлэл, хууль эрх зүйн орчин гэж би хувьдаа хардаг.
- Энэ бизнес хэрэглэгч, харилцагчдад ямар ашигтай вэ? Мөн ямар эрсдэлээс сэргийлдэг вэ?
Үл хөдлөх эд хөрөнгийн зуучлалын бизнес нь хэрэглэгч харилцагч хоёрт ашигтай гэхээсээ илүү зайлшгүй шаардлагатай үйлчилгээг авчирсан байдаг. Учир нь 2 талын мэдээллийг бүртгэж, эрх ашгийг эрх тэгш хамгаалаад зогсохгүй хууль эрхзүйн хувьд баталгаажуулж тодорхой хэмжээний эрсдэлүүдээс бүрэн сэргийлдэг ач тустай.