- Ипотекийн зээл
- Татвар, татварын чөлөөлөлт
- Орон сууцны хэмжил зүй
- Барилгын чанар стандарт
- Орон сууцны бусад холбогдох мэдээлэл
- 3. Худалдаа үйлчилгээ
- 4. Хэрэглэгч нараас ирдэг түгээмэл асуултын хариултууд
Европын орнууд, Азийн хойд бүсийн орнуудад Ипотек гэсэн томьёог өргөн хэрэглэдэг байна. Харин АНУ болон өмнөд Америк, Азийн урд талын зарим оронд Моргейж гэсэн ойлголт түгээмэл байдаг аж. Энэ хоёрын аль аль нь үл хөдлөх хөрөнгийг барьцаалж, урт хугацааны зээл олгох тухай асуудал. Ипотек гэдэг нэр томьёо анх МЭӨ VI зуунд Афинд үүссэн гэдэг. Тэр үед зээлийн барьцаа нь зээлдэгч өөрөө байдаг байсан бөгөөд өрөө төлж чадахгүй бол боол болох нь энүүхэнд байдаг байсан аж.
Чухам энэ үед Грекийн суут ухаантан Солон өрөө төлж чадахгүй хариуцлагаа биеэрээ төлдөг байсныг эд хөрөнгөөрөө төлдөг болгох зорилгоор барьцааны өөр хувилбарыг бий болгосон нь орчин үеийн Ипотекийн эхлэл болжээ. Зээл авсан хүний газрын захад шон босгож дээр нь тухайн газар нь тийм хугацаатай тийм хэмжээний зээлийн барьцаа болсон бөгөөд зээлээ төлж чадахгүй бол энэ газар зээлдүүлэгчийн өмч болно гэх зэргээр зээлдэгч зээлдүүлэгчийн нэр устай хамт бичдэг байж. Чухам энэ холбоосыг ипотек гэж нэрлэдэг байсан байна. Ийм тэмдэг тавиулсан газрын эзэн тухайн газар дээр байгаа эд хөрөнгийг зөөж авч явах эрхгүй байжээ. Гэсэн ч энэ ойлголт цаг хугацааны явцад хувьсан өөрчлөгдөж ипотек гэдэг үгээр зээлийн барьцаа болон дурын үл хөдлөх хөрөнгийг нэрлэдэг болжээ.
Үгүй ээ. Шинээр батлагдсан журамд зөвхөн дараах өөрчлөлтүүд орсон бөгөөд бусад зүйл заалтууд хэвээр үргэлжилж байгаа учир 80-аас дээш м.кв талбайтай орон сууц Ипотекийн зээлэнд хамрагдах боломжгүй байгаа.
Шинээр батлагдсан журамд орсон өөрчлөлтүүд:
• Зээлийн хугацаа 20 байсныг 30 болгож сунгасан
• Тухайн орон сууцны байршлаас хамааруулан зээлийн хүүг 5-8 % болгон тогтоосон.
• Өмнө орон сууцны 6%-ийн зээлийн үлдэгдэлтэй байсан хүмүүс ипотекийн зээлд хамрагдах боломжтой болсон.
Ипотекийн зээлийн тухай холбогдох хууль, журамд тухайн зээл авах гэж байгаа иргэн “цалингаа заавал банкаар авдаг байх” гэсэн тусгайлсан заалт байхгүй. Монголбанкны “Ипотекийн зээлийн үйл ажиллагааны журам”-ын 13.2-т заасан баримт бичгүүдийг бүрдүүлж, орлогоо банкинд нотолсон тохиолдолд ипотекийн зээлд хамрагдах бүрэн боломжтой.
2014.01.20-ны өдөр Монголбанкны “Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журам”-д өөрчлөлт орж “Дөрвөн улиралд мал хариулдаг, мал аж ахуйн үйл ажиллагаанаас амжиргааны үндсэн орлогоо бүрдүүлдэг малчин өрх нь орон нутагт баригдсан, журмаар заасан шаардлагыг хангасан орон сууцыг ипотекийн зээлээр худалдан авах боломжтой” гэж заасан байгаа.
“Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журам”-д заасны дагуу, малчин орхийн жилийн тогтмол бус орлогыг банк, хадгаламж хэлбэрээр байршуулж, энэхүү хадгаламжаас орон сууцны ипотекийн зээлийн төлбөрийг сар бүр төлүүлнэ. Энэ тохиолдолд банк малчин өрхийн байршуулсан хадгаламжид зах зээлийн нөхцлөөр хүү төлнө. Малчин өрхийн улирлын чанартай орлоготой уялдуулан ипотекийн зээлийн төлбөрийг жилд хоёр удаа тооцож төлүүлж болно
Тухайн иргэн хамтран зээлдэгчээр орж буй 2 орон сууцны зээлийн хувьд нийлбэр дүнгээрээ авах зээлийн сар бүрийн тэнцүү төлбөр хангах 45 %-ийн шалгуур босгыг тус тус давсан тохиолдолд боломжтой. Учир нь зээлдэгчдийн зээлүүдийн сарын төлбөрийн нийлбэр дүнг өрхийн сарын нийт орлогод харьцуулсан харьцаа (ӨОХ) нь 45%-аас хэтрэхгүй байх тухай Монголбанкны “Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журам”-ын 3.1.4-т, “Ипотекийн зээлийн үйл ажиллагааны тухай журам”-ын 10.1.4-т заасан байдаг.
Монголбанкны “Ипотекийн зээлийн үйл ажиллагааны журам” болон “Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журам”-д зээлдэгчийн гэр бүлийн байдлын талаар тусгайлан зохицуулсан заалт байдаггүй. 8+/-1%-ийн зээлийн хөтөлбөрийн журмын зохицуулалтанд Засгийн Газар, Монголбанкнаас оролцогч банкуудад тусгайлан заасан шаардлага тусгагдаагүй. Тиймээс Банкны болон Компанийн тухай хуулинд заасан эрх зүйн байдлын холбогдох зохицуулалтаар банк тус бүр нь бие дааж шийдвэрлэх боломжтой .
Хамтран зээлдэгчийн нэрийг гэрчилгээн дээрээс хасуулж болно. Гэвч “МИК ОССК” ХХК-д худалдагдсан зээлийн хувьд энэхүү ажиллагаа нь шат дамжлаг ихтэй, хугацаа их шаардагддаг. Учир нь банкуудаас худалдаж авсан зээлийн барьцаа болж буй орон сууцнууд нь “МИК ОССК” ХХК-иас гаргаж буй бондын барьцаа болж арилжаалагддаг. Иймд зээлдэгч юуны түрүүнд зээл авсан банкиндаа хүсэлт гаргаж, банк зөвшөөрсөн тохиолдолд банкнаас “МИК ОССК” ХХК-д албан байдлаар хүсэлт ирүүлэх шат дарааллаар асуудлыг шийдвэрлүүлнэ. “МИК ОССК” ХХК-иас уг хүсэлтийг зөвшөөрч үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээг шинэчлэн гаргуулж, тухайн зээлийн барьцааны гэрээ болон барьцаалбарт өөрчлөлт оруулсаны дараа өмчлөгч хасагдана.
“МИК ОССК” ХХК-д худалдагдсан зээлийн хувьд үндсэн эсхүл хамтран зээлдэгч нь нас барсан тохиолдолд энэ талаар эхлээд зээл авсан банкиндаа мэдэгдэнэ. Банк зээлдэгч нас барсан талаар “МИК ОССК”-д албан байдлаар мэдэгдэж, холбогдох гэрээнд өөрчлөлт оруулна. Хэрэв зээлдэгч нас барах үед тухайн зээлийн даатгалын гэрээний хугацаа хүчинтэй байсан бол даатгалын компаниас нөхөн төлбөр авах бөгөөд уг нөхөн төлбөр зээлийн данс руу шилжин үндсэн зээлээс төлөгдөх юм. Хэрэв даатгалын компаниас авсан нөхөн төлбөр нь зээлийн төлбөрийг бүрэн барагдуулж хүрэхгүй тохиолдолд “Иргэний хууль”-нд өвлөгч өвлөж авсан хөрөнгийн хэмжээгээр өвлүүлэгчийн үүргийг хариуцахаар заасан байдаг тул Монголбанкны “Ипотекийн зээлийн үйл ажиллагааны журам”-н 25.1.7-д заасны дагуу зээлийг үргэлжлүүлэн төлөх талаарх тохиролцоог өв залгамжлагч нартай байгуулах боломжтой.
Монголбанкны “Ипотекийн зээлийн үйл ажиллагааны журам”-ын 13.2.8-д зээлдэгч нь “тухайн байгууллагадаа 1 жилээс доошгүй хугацаанд үндсэн ажилтнаар ажиллаж байх”, гэж заасан байдаг. Мөн журмын 16-д “зээл хүсэгчийн орлого нь тогтвортой байх”, 16.1.3-д “зээл хүсэгч нь сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд ажил олгогчоо 2-оос дээш удаа сольсон тохиолдолд орлогыг тогтворгүйд тооцно” гэж тус тус заасан.Тиймээс сүүлийн 2 жилийн хугацаанд ажил олгогчоо нэг удаа сольсон байж болно.
Монголбанкны “Ипотекийн зээлийн үйл ажиллагааны журам”-ын 13.2.8-д зээлдэгч нь “тухайн байгууллагадаа 1 жилээс доошгүй хугацаанд үндсэн ажилтнаар ажиллаж байх”, гэж заасан байдаг. Мөн журмын 16-д “зээл хүсэгчийн орлого нь тогтвортой байх”, 16.1.3-д “зээл хүсэгч нь сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд ажил олгогчоо 2-оос дээш удаа сольсон тохиолдолд орлогыг тогтворгүйд тооцно” гэж тус тус заасан.Тиймээс сүүлийн 2 жилийн хугацаанд ажил олгогчоо нэг удаа сольсон байж болно.
2009 онд батлагдсан Үл хөдлөх эд хөрөнгийн барьцааны тухай хуулиар барьцаалбар үйлдэх болон барьцаалбартай холбоотой харилцааг зохицуулна. Тус хуульд тусгаснаар барьцаагаар хангагдсан мөнгөн төлбөрийн үүргийн биелэлтийг хүлээн авах, шаардах болон үл хөдлөх эд хөрөнгийн барьцааны эрхийг гэрчилсэн үнэт цаасыг барьцаалбар гэнэ. Хуулийн 11 дүгээр зүйлд заасны дагуу барьцаалагчийн эрх нь барьцаалбараар гэрчлэгдэхээр заасан бол мөн хуулийн 15, 16 дугаар зүйлд заасан агуулга, загварын дагуу барьцаалбарыг үйлдэж барьцааны гэрээний хамт эд хөрөнгөө барьцаанд тавьсан өмчлөгч нь улсын бүртгэлийн байгууллагад ирж бүртгүүлнэ. Барьцаалбарыг шилжүүлж, нэмэлт өөрчлөлт оруулж болох бөгөөд холбогдох өөрчлөлтийг мөн улсын бүртгэлд бүртгүүлнэ. Барьцаалбарыг шилжүүлсэн тохиолдолд шилжүүлэн авсан этгээдийн талаарх мэдээллийг барьцаалуулагч, үүрэг гүйцэтгэгчид өмнөх барьцаалагч нь бичгээр мэдэгдэх ёстой.
Өрхийн сард төлөх нийт төлбөрийг түүний татварын өмнөх орлогод харьцуулсан хувийг хэлэх бөгөөд Орон сууцны Ипотекийн зээлийн шалгуур үзүүлэлтэд Өр Орлогын Харьцаа нь өрхийн татварын өмнөх орлогын 45 хувиас хэтрэхгүй байх гэж заасан байдаг.
Эскроу гэдэг нь хэлцлийн нэг талаас гуравдагч этгээд буюу эскроу агентын мэдэлд эрх зүйн ач холбогдолтой баримт бичиг, мөнгө, эсвэл бусад хөрөнгийг гэрээнд заасан нөхцөл бүрдэх хүртэл хугацаанд байхаар шилжүүлж, гэрээний нөхцөл нь биелэгдмэгц гуравдагч этгээд буюу эскроу агент нь гэрээний нөгөө талд шилжүүлэхийг хэлдэг. Эскроу данс нь эскроу агентын мэдэлд байх данс бөгөөд гэрээний нэг талаас уг данс руу шилжүүлсэн мөнгийг гэрээний нөхцөл биелэгдсэн тохиолдолд эскроу агент нь нөгөө талд нь шилжүүлдэг бөгөөд гэрээний нөхцөл биелэгдээгүй тохиолдолд мөнгө төлсөн талд буцаан шилжүүлдэг. Худалдагч, Худалдан авагч талын гүйлгээний найдвартай байдлыг дээд зэргээр хангадаг учраас Монгол Банкнаас гаргасан “Ипотекийн зээлийн үйл ажиллагааны үлгэрчилсэн журам”-д Зээлийн эрсдэлийн шинжилгээ хийхэд үндэслэх хүчин зүйлст /18.1.7/ оруулсан байдаг. Та Эскроу дансны талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг энд дарж үзэх боломжтой.
Монголбанкны “Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журам”-ын 3.2.1-т зааснаар 8+/-1 %-ийн хүүтэй орон сууцны ипотекийн зээлд хамрагдах иргэн нь зөвхөн “Монгол Улсын иргэн байх” тухай заасан байдаг тул орон сууцны зээлд хамрагдах боломжгүй байна.
Цалингаа авдаг эсхүл бизнесийн орлогоо дамжуулдаг банкаараа дамжуулан 8+/-1%-ийн зээл авах шаардлага нь банк тус бүрийн харилцагчийн үйлчилгээний бодлого зохицуулалтын хүрээнд шийдвэрлэгддэг тул энэ талаар зээл авсан банкнаасаа тодруулах нь зүйтэй.
“Барьцаа хөрөнгө” гэж зээлийн гэрээний үүргийн гүйцэтгэлийг тэргүүн ээлжинд хангах зорилгоор барьцаалагдсан, үл хөдлөх эд хөрөнгийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээтэй үл хөдлөх хөрөнгийг хэлнэ.
• Барьцааны үл хөдлөх хөрөнгө нь хөрвөх чадвар сайтай байх;
• Худалдан авч буй орон сууц нь зөвхөн оршин суух зориулалтаар ашиглагдах;
Зээлийн хөрөнгөөр худалдан авах орон сууц нь дараахь шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:
• Инженерийн шугам сүлжээнд холбогдсон, зах зээлд эрэлт хэрэгцээтэй, түргэн борлогдох боломжтой байх;
• Улсын комисс ашиглалтад хүлээн авч, дүгнэлт гаргасан байх;
• Монгол Улсад байршилтай, зөвхөн нийтийн зориулалттай орон сууц байх;
• Шинэ орон сууц, ашиглагдаж байгаа хуучин орон сууц байх;
• Орон сууцны нийт талбайн хэмжээ “Орон сууцны барилгын доторх сууцны талбай тооцох аргачлал” MNS 6058:2009 стандартын дагуу тооцсоноор 80 м2-аас дээшгүй байх;
• Монголбанкнаас баталсан “Ипотекийн зээлийн үйл ажиллагааны журам”-ын 22.2-т заасны дагуу даатгалд хамрагдах;
• Үл хөдлөх хөрөнгийн улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн, эд хөрөнгө өмчлөх болон эд хөрөнгийн бусад эрхийн талаар гуравдагч этгээдэд шаардах эрх үүсээгүй байх;
• Барьцаалбар үйлдсэн байх;
• Банк дэд хөтөлбөрийн хүрээнд олгох ипотекийн зээлийн барьцаа болж байгаа орон сууцны чанар, ашиглалтын байдал, барьцаагаар үүргийн гүйцэтгэл хангуулах нөхцөлтэй холбоотой нэмэлт шаардлага тавих эрхтэй байна.
Монголбанкны "Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журам"-д "...эзэмших эрх нь 20-иос дээш жилийн хугацаатай байх" гэж заасан. Уг зохицуулалтын зорилгыг харгалзан үзвэл газар эзэмших эрхийн үлдсэн хугацаа нь 20-оос дээш жил байна гэж ойлгож, тайлбарлах боломжтой.
Хөрөнгийн үнэлгээ хийлгэх шаардлага нь зөвхөн үндсэн барьцаа хөрөнгөнд хамаарна, урьдчилгаа төлбөрийн барьцаанд хамаарахгүй гэсэн зохицуулалт байхгүй тул урьдчилгаа төлбөрийн барьцаанд мөн адил хөрөнгийн үнэлгээ хийлгэсэн байна. Урьдчилгаа төлбөрт дүйцүүлэн барьцаалах амины орон сууцыг банк тус бүр өөрийн үнэлгээчнээр үнэлүүлж банкны эрсдэлийн удирдлагын газраас нарийвчлан гаргасан дүгнэлттэй байх ёстой.
Бусдын өмчлөлийн газрын хувьд: Иргэний хуулийн 150.1-д “Бусдын өмчийн газар дээр барилга, байгууламж барих эрх олж авсан этгээд уг эрхээ гуравдагч этгээдэд өвлүүлэх, барьцаалах, худалдах болон бусад хэлбэрээр захиран зарцуулах эрхтэйгээр тухайн газрыг өөрийн эзэмшилд шилжүүлэн авна” гэж заасны дагуу бусдын өмчлөлийн газар дээр барилга барих эрх олж авсан болон газар нь тухай этгээдийн эзэмшилд шилжинэ. Иймд бусдын өмчлөлийн газар дээр барьсан барилга нь Аймаг, сумын батлагдсан хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө, орон сууцны хотхон, хорооллын хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний дагуу аймаг, сумдад баригдаж, эрх бүхий байгууллагын шийдвэрээр байнгын ашиглалтанд орсон, дэд бүтэц (цахилгаан, дулаан, ус, ариутгах татуурга, инженерийн шугам сүлжээний төвлөрсөн түгээх байгууламж)-ийн шийдэл бүхий бол зээлд хамруулах боломжтой. Амины орон сууцны хувьд газрыг өмчлөх, эзэмших эрх улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн байх бөгөөд эзэмших эрх нь 20-оос доошгүй жилийн хугацаатай байх ёстой.
Монголбанкны "Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журам"-д "...эзэмших эрх нь 20-иос дээш жилийн хугацаатай байх" гэж заасан. Эзэмших эрхийн гэрчилгээ нь анх олгогдохдоо зээлдэгчийн авч буй зээлийн гэрээний хугацаанаас урт хугацаанд сунгагдсан байх ёстой.
Монголбанкны Ерөнхийлөгч, Барилга, хот байгуулалтын сайдын 2013 оны A-2/06 дугаар хамтарсан тушаалаар баталсан “Барилгын салбарыг дэмжих, улмаар орон сууцны үнийг тогтворжуулах” дэд хөтөлбөрийн 3.3.1-д заасны дагуу “Монгол Улсад байршилтай, зөвхөн нийтийн зориулалттай орон сууц байх” гэсэн тул автомашины зогсоолын хамт судлуулах боломжгүй. Хэрэв гэрчилгээ нь автомашины зогсоолын хамт гарсан бол гэрчилгээгээ салгуулж үл хөдлөх хөрөнгийг дангаар нь судлуулах шаардлагатай.
Орон нутагт баригдсан нийтийн орон сууц болон амины орон сууц нь төвийн шугамд холбогдсон боловч дулаанаа бие даан шийдвэрлэсэн бол инженерийн дэд бүтцэд холбогдсон гэж үзэх боломжтой. Харин Улаанбаатар хотод баригдсан нийтийн орон сууц болон амины орон сууцнууд нь заавал дулаан, төвийн шугамд холбогдсон байх шаардлагатай бөгөөд “Хот байгуулалтын тухай хууль”-ийн 3.1.10, Орон сууцны тухай хуулийн 3.1.2-д холбогдох шаардлагуудыг заасан болно.
Өмчлөх эрхээ бэлэглэлийн гэрээгээр шилжүүлж авсан байрыг орон сууцны ипотекийн зээлийн урьдчилгаа төлбөрт барьцаалах боломжгүй. Энэ нь дараах шалтгаантай байдаг. Үүнд:
Монгол Улсын Иргэний хуулийн 280 дугаар зүйлийн 280.1-т бэлэглэгч, өвлөгч дараах тохиолдолд бэлэглэлийг хүчингүй болгохоор бэлэг хүлээн авагчаас шаардах эрхтэй гэж заасан. Үүнд:
280.1.1. бэлэг хүлээн авагч нь бэлэглэгчийг гомдоосон ноцтой үйлдэл хийсэн;
280.1.2. бэлэг хүлээн авагч нь бэлэглэгчийн эсхүл түүний төрөл төрөгсөдийн эрүүл мэнд, амь насыг санаатай хохироосон буюу хохироохийг завдсан.
Монгол Улсын Иргэний хуулийн 280 дугаар зүйлийн 280.2-т бэлэглэлийн гэрээ хүчингүй болсон бол бэлэглэлийн зүйлийг бэлэглэгчид, эсхүл түүний өвлөгчид буцаан олгохоор заасан. Мөн хуулийн 280.3-т бэлэглэлийг хүчингүй болгож болохгүй байхаар тус тус зохицуулсан байна.
Мөн Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.3-т “Өөр хэлцлийг халхавчлах зорилгоор хийсэн хэлцэл нь хүчин төгөлдөр бус болно” гэж заасан байдаг. Зээлдэгч нь урьдчилгаа төлбөрт барьцаалах байраа худалдаж авсан боловч татвараас зугтаж бэлэглэлийн гэрээгээр өмчлөх эрхээ шилжүүлэх хэлцэл хийсэн тохиолдолд хэлцэлд оролцогч талууд нь үнэ төлбөргүйгээр, бэлэглэлийн журмаар шилжүүлэхийг хүсээгүй боловч бэлэглэлийн гэрээгээр өмчлөх эрх шилжүүлж буй байдлыг баталгаажуулж улсын бүртгэлд бүртгүүлэхийн тулд хийсэн ба үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг бодит байдал дээр хариу төлбөртэйгээр шилжүүлсэн байна. Энэ тохиолдолд бэлэглэлийн гэрээ нь Худалдах, худалдан авах гэрээг халхавчлах дүр үзүүлсэн хэлцэлд тооцогдохоор байна.
Дээрх хуулийн зүйл заалтуудаас улбаалан банкууд бэлэглэлийн гэрээтэй байрыг урьдчилгаа төлбөрт барьцаалахаас зайлсхийдэг. Иймд зээлдэгч урьдчилгаа төлбөрт зөвхөн өөрийн өмчлөлийн худалдах, худалдан авах гэрээгээр өмчлөх эрхээ шилжүүлэн авсан байрыг барьцаалах; эсхүл урьдчилгаа төлбөрийг мөнгөн хэлбэрээр бүрдүүлэхээс өөр аргагүй юм.
Барьцаанд байгаа тохиолдолд өмнөх хүн зээлээ бүрэн төлж, дараагийн хүн шинээр зээлийн гэрээ хийж байж зээл төлөх боломжтой болно. Үгүй бол дараагийн хүн өмнөх зээлдэгчийн өмнөөс зээлийг нь төлж байна гэсэн үг юм. Зээлдэгч, дараагийн хүн, банк гурав харилцан тохиролцож өмнөх зээлдэгчийн гэрээг дуусгавар болгож улмаар шинэ гэрээг үлдэгдэл дүнгээр байгуулах боломжтой.
Монголбанкны “Орон сууцны санхүүжилтийн журам”-ын 3.1.3-т “Урьдчилгаа төлбөр нь 30 хувиас доошгүй, зээл үнэлгээний харьцаа (ЗҮХ) нь 70 хувиас дээшгүй байх” тухай заасан. ЗҮХ нь тухайн зээлийн дүнг барьцаа хөрөнгийн үнэлгээнд харьцуулсан харьцаа бөгөөд зээлийн дүн нь тухайн зээлээр худалдан авч буй байрны үнийн дүнгээс урьдчилгаа төлбөрийг хассан дүн юм. Иймд ЗҮХ-г шаардлага хангаж байгаа эсэхийг батлахын тулд урьдчилгаа төлбөрийг бэлэн бусаар төлсөн байх ёстой.
Мөн Монголбанкны “Ипотекийн зээлийн үйл ажиллагааны журам”-ын 13.4.9-д урьдчилгаа төлбөрийг төлсөн, эсхүл төлөх баримтад дараах баримтуудыг тооцно гэж заасан. Үүнд:
• Эксроу дансанд урьдчилгааг байршуулсан баримт;
• Хадгаламжийн гэрээ буюу дэвтэр, харилцах дансны үлдэгдэл;
• Төлбөрийн чадварыг нотлох өөр бусад үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээ;
• Барилгын компанид урьдчилгаа төлсөн баримт;
Монголбанкны “Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн журам”-ын 5.3-т “Зээл хүсэгч өөрийн өмчлөлд байгаа хуучин орон сууцыг барьцаа болгон орон сууцны ипотекийн зээл авч, дэд хөтөлбөрийн хүрээнд олгох орон сууцны зээлийн урьдчилгаа төлбөрийг төлж болно” гэж заасан бөгөөд “Ипотекийн зээлийн үйл ажиллагааны журам”-ын 4.1.4-д зээл хүсэгч гэж ипотекийн зээл авахаар хүсэлт гаргасан иргэнийг хэлнэ гэж тодорхойлсон байна. Иймд зээл авахаар хүсэлт гаргасан иргэний өмчлөлд байгаа хуучин орон сууцыг урьдчилгаа төлбөртөө барьцаална.
Хэрэв та үл хөдлөх хөрөнгөтэй холбоотой асуулт байгаа бол бидэнд илгээнэ үү.